Leki przeciwbólowe bez recepty są bardzo chętnie kupowane przez Polaków. Najczęściej wybierane są preparaty, w których składzie znajduje się paracetamol lub ibuprofen. Stosowane są zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Pomagają uporać się m.in. z bólem głowy, zębów, mięśni itp. Warto zastanowić się, czym różni się paracetamol od ibuprofenu i kiedy warto sięgnąć po określony lek.
Zarówno paracetamol, jak i ibuprofen wykazują działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Ich zastosowanie jest bardzo podobne, ale każdy z nich wykazuje pewne wskazania i przeciwwskazania w określonych przypadkach. Przykładowo, ibuprofen ma właściwości przeciwzapalne, natomiast paracetamol nie posiada takiego efektu.
Gorączka — lepszy paracetamol czy ibuprofen?
Gorączką określamy stan podwyższonej temperatury ciała, która osiąga wartości powyżej normy. Warto pamiętać, że jest to naturalna reakcja organizmu, który próbuje samodzielnie poradzić sobie z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Gdy jednak temperatura stale się podnosi i utrzymuje się przez dłuższy czas, należy podjąć stosowne kroki w celu obniżenia jej. Najczęściej borykamy się z gorączką, gdy dochodzi do zakażenia, powodującego stan zapalny. Właściwości przeciwzapalne wykazuje przede wszystkim ibuprofen, dlatego to właśnie ten lek może wykazuje się większą skutecznością przeciwgorączkową.
Z drugiej strony jednak należy zachować pewną ostrożność w stosowaniu ibuprofenu, szczególnie w przypadku dzieci poniżej 12. roku życia. Paracetamol to lek, który można bezpiecznie stosować u dzieci już od 3. miesiąca życia. Z tego też powodu w przypadku najmłodszych dzieci w celu obniżenia gorączki zaleca się stosowanie paracetamolu.
Różne rodzaje bólu — paracetamol czy ibuprofen?
Bólem określamy subiektywne wrażenia zmysłowe, które ujawniają się pod wpływem uszkodzenia tkanek. Ból odbierany jest poprzez receptory tzw. nocyceptory. Dolegliwości bólowe mogą pojawiać się na skutek różnorodnych przyczyn. Ujawniają się samoistnie (np. migrena) lub jako jeden z objawów innych chorób, z którymi boryka się organizm.
Właściwości przeciwbólowe wykazuje zarówno paracetamol, jak i ibuprofen. Ogólna skuteczność zwalczania bólu przez te leki jest podobna.
Warto dodać jednak, że istnieją pewne schorzenia przebiegające z bólem, w których jedna z substancji wykazuje lepsze działanie. Przykładowo, gdy pojawia się ból głowy (np. ból migrenowy, napięciowe bóle głowy) i ból stawów znacznie skuteczniejszym lekiem okaże się paracetamol. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje paracetamol jako jeden z podstawowych leków przeciwbólowych przy chorobach nowotworowych. Zalecany jest także w celu zwalczania bólu w okresie pooperacyjnym.
Po ibuprofen warto sięgnąć w sytuacjach, gdy borykamy się z bólem wynikającym z różnorodnych zmian pourazowych, przeciążeniowych czy zapalnych tkanek okołostawowych, takich jak więzadła, ścięgna i mięśnie. Co więcej, przynosi lepsze rezultaty w zwalczaniu bólów kręgosłupa czy bólów menstruacyjnych. Z uwagi na fakt, że ibuprofen wykazuje działanie przeciwzapalne, zaleca się stosowanie go również w przypadku takich dolegliwości bólowych jak m.in. zapalenie ucha, zatok czy zębów.
Paracetamol i ibuprofen — bezpieczeństwo stosowania
Paracetamol i ibuprofen to bezpieczne leki pod warunkiem, że są stosowane zgodnie z zaleceniami i w uzasadnionych przypadkach. W przypadku niewłaściwego dawkowania mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń tkanek i narządów. Szczególnie ich długotrwałe stosowanie lub przyjęcie pojedynczej dawki większej niż zalecana może prowadzić do poważnych dla zdrowia czy życia konsekwencji. Co więcej, oba leki dostępne są bez recepty, więc tak naprawdę sami odpowiadamy za swoje bezpieczeństwo podczas kuracji przeciwbólowej.
Dawkowanie i stosowanie ibuprofenu czy paracetamolu zgodnie z zaleceniami producenta (ulotka), lekarza lub farmaceuty nie powinno prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Należy jednak pamiętać o objawach ubocznych, które mogą pojawić się w wyniku przedawkowania czy nadwrażliwości na lek.
Skutki uboczne paracetamolu
W przypadku paracetamolu objawy uboczne mogą ujawnić się w wyniku nadwrażliwości na lek. Zaliczamy do nich:
- wysypkę i inne objawy skórne
- łagodne objawy ze strony układu pokarmowego, tj. wymioty, nudności, biegunki
Bardzo niebezpieczne dla zdrowia jest przedawkowanie paracetamolu. Już dwukrotne przekroczenie maksymalnej dawki może skutkować zatruciem paracetamolem i uszkodzeniem wątroby. W skrajnych przypadkach przedawkowanie leku może prowadzić do szybko postępującej niewydolności wątroby, a nawet zgonu.
Do głównych objawów przedawkowania paracetamolu zaliczamy:
- nudności i wymioty
- ból brzucha i brak łaknienia
- nadmierną potliwość
- żółtaczkę
- drżenie rąk
- uszkodzenie mózgu
Przy zatruciu paracetamolem stosuje się odtrutkę - N-acetylocysteinę. Lek przeciwbólowy należy bardzo ostrożnie podawać osobom niedożywionym, odwodniony i uzależnionym od alkoholu.
Skutki uboczne ibuprofenu
Przede wszystkim należy pamiętać, że ibuprofen to lek przeciwbólowy silniejszy od paracetamolu, dlatego też może powodować groźniejsze dla zdrowia powikłania. Najbardziej niebezpieczne są powikłania wynikające z długotrwałego stosowania ibuprofenu.
Do skutków ubocznych przewlekłego stosowania ibuprofenu zaliczamy:
- objawy ze strony przewodu pokarmowego, w tym m.in.uszkodzenie błony śluzowej przewodu pokarmowego, krwawienia (lek jest przeciwwskazany w przypadku osób z czynną lub przebytą chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy)
- objawy hematologiczne, tj. małopłytkowość, niedokrwistość i zaburzenia krzepnięcia
- bezsenność lub nadmierna senność
- zaostrzenia astmy
- zaburzenia widzenia (w przypadku długotrwałego stosowania)
Warto dodać, że ibuprofenu powinny unikać osoby z nadciśnieniem, zaburzeniami rytmu serca, po przebytych udarach mózgu, z niewydolnością serca lub nerek. Długotrwałe stosowanie ibuprofenu lub przyjmowanie zbyt dużych dawek leku może przyczyniać się do nasilenia objawów wymienionych chorób.
Ibuprofen i paracetamol a ciąża
W przypadku kobiet w ciąży oraz matek karmiących zdecydowanie lepszym lekiem przeciwbólowym będzie paracetamol. Podczas doświadczeń naukowych udowodniono, że paracetamol przenika przez łożysko oraz do pokarmu kobiecego, jednakże w dawkach terapeutycznych jest zdecydowanie bezpieczniejszy niż ibuprofen. Krótkotrwale można stosować paracetamol we wszystkich okresach ciąży i karmienia. Zaleca się jednak wcześniejsze skonsultowanie terapii przeciwbólowej z lekarzem.
Ibuprom zaliczany jest do leków z kategorii C, a dla kobiet w III trymestrze ciągu i w okresie okołoporodowym lek osiąga nawet kategorię D, co oznacza, że może wykazywać niekorzystny wpływ na płód. Podczas badań nad lekiem udowodniono zależność pomiędzy stosowaniem ibuprofenu a występowaniem poronień i wad wrodzonych u płodów (badania na zwierzętach). W okresie karmienia można przyjmować ibuprofen wyłącznie krótkotrwałe i po konsultacji z lekarzem.
Zobacz inne powiązane artykuły:
Przewianie szyi, paracetamol czy ibuprofen, zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, zatokowy ból głowy, okłady na gorączke, ból głowy przy kaszlu, objawy przewiania, dreszcze bez gorączki, domowe sposoby na gorączkę