Szczepienia przeciw grypie są ogólnie dostępne i przystępne cenowo. Nie są obowiązkowe, ale każdego roku Światowa Organizacja Zdrowia zaleca ich stosowanie. Kto, kiedy i dlaczego powinien przyjąć szczepionkę przeciw grypie?
Na temat szczepień panuje obecnie bardzo wiele różnych, często kontrowersyjnych opinii. Faktem jest jedno: grypa każdego roku atakuje bardzo wielu ludzi, prowadząc niekiedy do poważnych powikłań, a nawet zgonów. Większość zaszczepionych osób może skutecznie uniknąć zachorowania na grypę, a jeśli nawet choroba zaatakuje, zwykle jej symptomy są łagodniejsze, a ryzyko ewentualnych powikłań ograniczone.
Szczepionka przeciw grypie zalecana jest więc każdemu, ale szczególnie ważna jest w przypadku dzieci uczęszczających do żłobka i przedszkola, uczniów, osób pracujących w dużych skupiskach ludzkich, osób przewlekle chorych, ludzi często zapadających na różnorodne infekcje i seniorów, którzy ukończyli 65. lat.
Jak działa szczepionka przeciw grypie?
Szczepionka ma na celu wspomaganie mechanizmów obronnych chroniących organizm przed wirusami grypy. Po podaniu szczepionki układ immunologiczny produkuje własną obronę przeciwko chorobie, czyli przeciwciała. Kiedy wirus przedostanie się do organizmu, przeciwciała natychmiast zaatakują go. Swoista odporność uaktywnia się w ciągu 2-3 tygodni po podaniu szczepionki i utrzymuje się przez okres 6-12 miesięcy, czyli średnio jeden sezon grypowy. Każdego roku szczepy do produkcji szczepionek zalecane są przez Światową Organizację Zdrowia.
Naukowcy potwierdzają, że szczepienia zmniejszają ryzyko zachorowania na grypę o ok. 80%. Chociaż nie wszystkie osoby zaszczepione przeciwko grypie unikną choroby, to jednak jej objawy będą znacznie lżejsze, chorzy szybciej wrócą do formy i będą mniej narażeni na powikłania pogrypowe, które są szczególnie groźne w przypadku dzieci i osób starszych.
Kiedy szczepić się przeciw grypie?
Szczepienia przeciw grypie są zalecane, ale nieobowiązkowe. Warto jednak pamiętać, że objawy grypy nie tylko przyczyniają się do kilkudniowej niedyspozycji, ale również znacznie obciążają organizm. W przypadku powikłań może dojść nawet do śmierci. Dlatego warto wcześniej pomyśleć o skutecznym zabezpieczeniu się przeciwko grypie.
Szczepienia należy przyjmować każdego roku. Wynika to z faktu, iż odporność na grypę spada po ok. 12 miesiącach od przyjęcia szczepionki. I chociaż szczepienia przeprowadza się przez cały sezon grypowy, najlepiej przyjąć je w październiku lub listopadzie, a w niektórych przypadkach wcześniej lub później (zależy to od decyzji lekarza).
Kto powinien zaszczepić się przeciw grypie?
Zgodnie z wytycznymi organizacji ACIP i WHO szczepionkę przeciw grypie powinien przyjąć każdy. W Polsce jednak nie ma obowiązkowych szczepień, co oznacza, że nie są one finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia. Decyzja o tym, czy przyjąć szczepienie ochronne czy też nie pozostaje więc indywidualną kwestią.
Istnieje jednak grupa osób, które ze względów na indywidualny stan zdrowia czy specyfikę wykonywanych obowiązków są wyjątkowo narażone na infekcje, w związku z czym szczepienia przeciw grypie są im szczególnie rekomendowane.
Ze wskazań klinicznych i indywidualnych szczepionkę przeciw grypie powinny przyjąć:
- przewlekle chore dzieci powyżej 6. miesiąca życia oraz dorośli chorujący na: niewydolność układu oddechowego, astmę oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, niewydolność układu krążenia, chorobę wieńcową (szczególnie po przebytym zawale serca), niewydolność nerek, nawracający zespół nerczycowy, choroby wątroby, choroby metaboliczne (np. cukrzyca), choroby neurologiczne i neurorozwojowe
- osoby o obniżonej odporności oraz pacjenci po operacjach
- osoby po przeszczepie narządów lub tkanek i chorzy na nowotwory układu krwiotwórczego
- dzieci z wrodzonymi wadami serca, niewydolnością serca, nadciśnieniem płucnym
- dzieci z grupy ryzyka od 6. miesiąca życia do 18. roku życia zarażone wirusem HIV, ze schorzeniami immunologiczno-hematologicznymi, w tym małopłytkowością idiopatyczną, chłoniakiem, ostrą białaczką, sferocytozą wrodzoną, wrodzonym brakiem śledziony, dysfunkcją śledziony, po splenektomii, z pierwotnymi niedoborami odporności, po leczeniu immunosupresyjnym, po przeszczepieniu szpiku, przed przeszczepieniem lub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych oraz leczonym przewlekle salicylanami
- kobiety w ciąży lub planujące ciążę
Ze względów epidemiologicznych szczepionkę przeciw grypie powinny przyjąć:
- zdrowe dzieci w wieku od 6. miesiąca życia do 18. roku życia (w szczególności dzieci w wieku od 6. do 60. miesiąca życia)
- osoby powyżej 55. roku życia
- osoby, które ze względów prywatnych lub zawodowych mają bezpośredni kontakt z dziećmi powyżej 6. miesiąca życia oraz z osobami w podeszłym wieku lub przewlekle chorymi
- pracownicy służby zdrowia (tj. personel medyczny, a także personel administracyjny placówek medycznych i okołomedycznych), szkół, handlu, transportu
- pensjonariusze domów spokojnej starości, domów pomocy społecznej i innych placówek zapewniających opiekę osobom niepełnosprawnym i przewlekle chorym (m.in. hospicja, ośrodki zapewniające opiekę paliatywną, zakłady opiekuńczo-lecznicze itp.)
W jaki sposób zaszczepić się przeciw grypie?
Osoby ubezpieczone powinny zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego. Jeśli nie będzie żadnych przeciwwskazań, lekarz wypisze receptę na szczepionkę przeciw grypie. Po wykupieniu szczepionki w aptece, wykonanie zastrzyku w przychodni państwowej jest bezpłatne (dla osób ubezpieczonych). Można też zgłosić się do prywatnej przychodni lub najbliższego punktu sanitarno-epidemiologicznego.
Przeciwwskazania do szczepienia przeciw grypie
Wśród przeciwwskazań do szczepienia przeciw grypie zaliczamy przede wszystkim:
- infekcję, której towarzyszy wysoka gorączka
- okres zaostrzenia się choroby przewlekłej
- uczulenie na składniki szczepionki lub białko jaja kurzego (osoba chcąca się zaszczepić powinna poinformować lekarza, jeśli cierpi na jakąkolwiek alergię)
- zespół Guillaina-Barrégo (ostra zapalna demielinizacyjna polineuropatia, jeśli stwierdzono w okresie 6 tygodni po poprzednim szczepieniu przeciwko grypie
- dzieci poniżej 6. miesiąca życia
- nadmierne odczyny poszczepienne po poprzedniej szczepionce przeciw grypie
Szczepionka przeciw grypie a ciąża
Najlepiej przyjąć szczepionkę przeciw grypie przed zajściem w ciąży. Jeśli kobieta jest w ciąży lub podejrzewa ciążę, powinna poinformować o tym swojego lekarza. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami szczepionkę powinny otrzymać kobiety w II i III trymestrze ciąży, jeśli przypada ona na okres nasilenia zachorowań na grypę.
W przypadku kobiet, które cierpią na schorzenia zwiększające ryzyko wystąpienia powikłań pogrypowych, szczepionka powinna być podawana niezależnie od stopnia zaawansowania ciąży. Szczepieniu można się poddać w okresie karmienia piersią.
Zobacz inne powiązane artykuły:
Przewianie szyi, paracetamol czy ibuprofen, zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, zatokowy ból głowy, okłady na gorączke, ból głowy przy kaszlu, objawy przewiania, dreszcze bez gorączki, domowe sposoby na gorączkę