Ostre zapalenie gardła to jedna z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza w sezonie jesienno-zimowych. Na zainfekowanie wirusami lub bakteriami najbardziej narażone są dzieci oraz osoby mające częsty kontakt z dziećmi.
Zapalenie gardła to dolegliwość, która jest stosunkowo częsta, ponieważ łatwo można się nią zarazić. Wirusy rozprzestrzeniają się drogą kropelkową, więc wystarczy jedno spotkanie z osobą zarażoną, która kichnie lub nas pocałuje, a znajdziemy się w gronie potencjalnych chorych. Oprócz wirusów groźne dla naszego gardła mogą być również bakterie oraz grzyby. Chociaż bakteryjne zapalenie gardła to stosunkowo rzadka przypadłość, to jednak wymaga specjalistycznego leczenia antybiotykami pod okiem lekarza.
Przyczyny zapalenia gardła
Do powstawania stanów zapalnych w gardle przyczyniają się wirusy lub bakterie. Najczęściej mamy do czynienia z wirusowym zapaleniem gardła. Bakteryjne zapalenie, wywołane przez paciorkowce, zwykle dotyka dzieci w wieku szkolnym (ok. 15% wszystkich przypadków). U dorosłych zdarza się rzadko — ok. 4-10% przypadków.
Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą kropelkową. Chorobą można zarazić się w czasie kontaktu z chorym, który rozsiewa zarazki, kichając i kaszląc, oraz poprzez bezpośredni kontakt, np. podczas pocałunku czy picia z jednego naczynia.
Do innych przyczyn zaliczamy również niewłaściwą drożność nosa, alergię, astmę oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Niekiedy stan zapalny wynika również z działań niepożądanych leków (np. zespół Stevensa-Johnsona) lub jest skutkiem ubocznym radioterapii czy chemioterapii.
Do innych niezakaźnych przyczyn zapalenia gardła zaliczamy również podrażnienia przez palenie papierosów, picie alkoholu czy kwaśną treść pokarmową przy refluksie żołądkowo-przełykowym. Problemy z gardłem mogą pojawić się też na skutek przebywania w zbyt ciepłych i suchych pomieszczeniach oraz w miejscach zadymionych.
Jest wiele chorób zakaźnych, którym towarzyszy zapalenie gardła, m.in. mononukleoza zakaźna, rzeżączka, grypa, pierwotne zakażenie HIV, opryszczka czy błonica, a także białaczka lub niedokrwistość aplastyczna.
Objawy zapalenia gardła
Objawy zapalenia gardła są bezpośrednio związane z przyczyną choroby. Jak już zostało wspomniane, dolegliwości najczęściej pojawiają się wskutek zakażenia wirusowego lub bakteryjnego, możemy więc dokonać podstawowej klasyfikacji schorzenia na: zapalenie gardła wirusowe i zapalenie gardła bakteryjne.
Zapalenie gardła wirusowe wiąże się z następującymi objawami:
- przekrwienie gardła i migdałków
- brak obecności nalotu
- niewielkie pęcherzyki i owrzodzenia na języku
- stan podgorączkowy lub gorączka
- katar
- świąd, przekrwienie lub zapalenie spojówek
- kaszel
- chrypka
- bóle mięśni
W przypadku zapalenia gardła bakteryjnego, spowodowanego przez paciorkowce, najczęściej pojawia się:
- silny ból gardła
- wysoka gorączka (38 st. C i wyżej)
- obrzęknięte, powiększone i tkliwe węzły chłonne szyi
- białe naloty lub ropa na migdałkach podniebiennych
W przeciwieństwie do wirusów, bakterie nie przyczyniają się do powstawania objawów współtowarzyszących, takich jak kaszel, katar czy zajęcie oczu.
Sposoby leczenia zapalenia gardła
Na podstawie dokładnej analizy specyfiki występujących objawów można rozpoznać, czy mamy do czynienia z zapaleniem gardła spowodowanym przez wirusy czy bakterie. Takie rozróżnienie ma kluczowe znaczenie dla doboru metody leczenia. W przypadku infekcji bakteryjnej lekarze często zalecają szybki test paciorkowcowy lub posiew z gardła.
Najczęstsza postać choroby, czyli wirusowe zapalenie gardła, powinno ustąpić po 5-7 dniach, ale wymagane jest odpowiednie działanie, polegające na łagodzeniu dokuczliwych objawów. Należy sięgać po preparaty, które uśmierzą uporczywy ból gardła i będą wykazywać działanie odkażające. W większości przypadków niezbędne jest też zastosowanie leków przeciwgorączkowych. Zaleca się też stosowanie preparatów wspomagających leczenie, zawierających wapń, rutynę i witaminę C. Co ważne, osoby cierpiące na zapalenie gardła powinny unikać pomieszczeń zakurzonych i wypełnionych dymem papierosowym. W tym okresie należy zaprzestać palenia papierosów, picia alkoholu czy spożywania ostrych pokarmów o działaniu drażniącym. Takie czynniki mogą dodatkowo potęgować stan zapalny. Przy zastosowaniu odpowiedniej terapii po tygodniu wszystkie objawy powinny ustąpić.
W przypadku bakteryjnego zapalenia gardła niezbędna jest wizyta u lekarza. Najczęściej zalecana jest wówczas antybiotykoterapia. Większość pacjentów zauważa poprawę po kilku dniach stosowania antybiotyku, jednak nie można wówczas przerwać terapii. Lek powinien być przyjmowany przez cały zalecany okres, aby całkowicie wyeliminować bakterie.
Powikłania zapalenia gardła
Wirusowe zapalenie gardła to dolegliwość stosunkowo łagodna i w większości przypadków całkowicie wyleczalna, dlatego też nie przyczynia się do groźnych powikłań. Powikłania mogą się zdarzyć jednak w przypadku nieleczonego bakteryjnego stanu zapalnego. Zaliczamy do nich m.in.:
- powstanie ropnia okołomigdałkowego
- ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych
- ropne zapalenie ucha środkowego
- ropne zapalenie wyrostka sutkowatego
- zapalenie płuc
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- gorączkę reumatyczną
- ostre popaciorkowcowe zapalenie nerek
Jak już zostało wspomniane, w przypadku tej choroby powikłania występują dość rzadko. Niemniej jednak istnieje ryzyko przykrych konsekwencji, dlatego też zawsze należy podejmować stosowne kroki w celu wyeliminowania objawów zapalenia gardła. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci, które są bardziej narażone na zainfekowanie i zwykle gorzej znoszą przebieg choroby.
Zapalenie gardła — profilaktyka
Profilaktyka zapalenia gardła powinna opierać się przede wszystkim na wzmacnianiu odporności. Osoby, które mają tendencję do częstych problemów z gardłem, powinny stosować odpowiednią dietę bogatą w warzywa i owoce. Naszą odporność podnosi także wszelka aktywność fizyczna i częste przebywanie na świeżym powietrzu. Równie ważne jest ubieranie się adekwatnie do pogody oraz unikanie przebywania w miejscach zatłoczonych, gdzie najbardziej narażeni jesteśmy na infekcje.
Zobacz inne powiązane artykuły:
Przewianie szyi, paracetamol czy ibuprofen, zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, zatokowy ból głowy, okłady na gorączke, ból głowy przy kaszlu, objawy przewiania, dreszcze bez gorączki, domowe sposoby na gorączkę
Powrót do porad
