O czym świadczy biały nalot na migdałkach?

O czym świadczy biały nalot na migdałkach?

Migdałki podniebienne leżą po obu stronach gardła i są skupiskami tkanki limfatycznej. Stanowią one barierę ochronną przed drobnoustrojami. Zdarza się jednak, że same ulegają procesom chorobotwórczym [1]. Jednym z ich objawów jest biały nalot na migdałkach [2].

Jakie są przyczyny białego nalotu na migdałkach?

Biały nalot na migdałkach może mieć różne przyczyny. Najczęstszą z nich jest infekcja bakteryjna spowodowana przez paciorkowca z grupy A [2]. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową oraz przez kontakt z wydzieliną z nosogardła osoby chorej [2].

Za biały nalot na migdałkach odpowiadają także wirusy. Jednym z nich jest wirus Epsteina-Barra (EBV), który wywołuje mononukleozę zakaźną. Schorzenie to ma zwykle łagodny przebieg i ustępuje samoistnie. Niekiedy jednak zdarzają się ciężkie powikłania (np. zapalenie wątroby). Szacuje się, że niemal 90% światowej populacji miało kontakt z wirusem EBV. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową [3].

Biały nalot na migdałkach może pojawić się także w przebiegu infekcji grzybiczej. Najczęściej powoduje ją grzyb z rodzaju Candida. Schorzenie rozwija się, gdy dojdzie do osłabienia organizmu (np. na skutek długotrwałej antybiotykoterapii) [4].

Nalot na migdałkach może być również wynikiem infekcji spowodowanej przez:

  • adenowirusy,
  • wirusa opryszczki,
  • dwoinkę rzeżączki,
  • maczugowca błonicy [4].

Zmiany na migdałkach podniebiennych są jednym z objawów PFAPA, czyli zespołu okresowej gorączki z aftami, ostrym zapaleniem gardła oraz zapaleniem węzłów chłonnych. Jest to jedna z chorób auto-zapalnych, której przyczyna nie została jeszcze poznana. Objawia się on gorączką, zapaleniem gardła i aftowym zapaleniem jamy ustnej [5].

Objawy, które mogą towarzyszyć białemu nalotowi na migdałkach

Objawy, które towarzyszą białemu nalotowi na migdałkach, zależą w głównej mierze od przyczyny schorzenia. Najczęściej są to:

  • ból gardła,
  • zaczerwienienie gardła,
  • dolegliwości ze strony układu pokarmowego (np. wymioty, ból brzucha, biegunka),
  • powiększone węzły chłonne,
  • wysoka temperatura ciała,
  • kaszel,
  • bóle mięśniowe,
  • osłabienie,
  • zmiany na skórze [2].

Co robić, gdy pojawi się biały nalot na migdałkach?

Zaobserwowanie u siebie białego nalotu na migdałkach, któremu towarzyszą inne objawy, jest wskazaniem do skonsultowania się z lekarzem pierwszego kontaktu. Specjalista musi ustalić przyczynę dolegliwości, aby podjąć decyzję o sposobie leczenia. Podczas stawiania diagnozy opiera się nie tylko na wywiadzie lekarskim i obecności objawów klinicznych, ale także na dodatkowych testach (np. posiew wymazu z gardła, szybki test antygenowy, testy laboratoryjne na przeciwciała, morfologia krwi) [2, 3].

Leczenie zależy od przyczyny problemu. W przypadku zakażeń bakteryjnych konieczne jest włączenie antybiotykoterapii oraz stosowanie środków, które zmniejszają objawy (np. leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe) [2]. Grzybica wymaga przyjmowania preparatów przeciwgrzybiczych – najczęściej o działaniu miejscowym [6].

U chorych na mononukleozę zakaźną stosuje się głównie leczenie objawowe. Wskazane jest stosowanie środków, które zmniejszają dolegliwości bólowe, stan zapalny w gardle i gorączkę. Pacjenci powinni odpoczywać i spożywać odpowiednią ilość płynów [3].

Źródła:

  • Modrzyński, E. Zawisza, U. Samolińska-Zawisza, Układ chłonny gardła - ogólna charakterystyka, Nowa Medycyna 1/1999, s. 19-26, http://www.czytelniamedyczna.pl/1154,uklad-chlonny-gardla-ogolna-charakterystyka.html (dostęp 08.01.2021).
  • Kalicki, J. Milart, A. Wachnicka‑Bąk, M. Placzyńska, A.Jung, Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2012, 8 (2), p. 107-110.
  • Ołdak, Mononukleoza zakaźna, Pediatria po Dyplomie, 2012, https://podyplomie.pl/pediatria/12157,mononukleoza-zakazna (dostęp 08.01.2021).
  • Kuchar, W przebiegu jakich zakażeń, poza paciorkowcowymi, mogą występować naloty na migdałkach?, https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.6.3.26 (dostęp 08.01.2021).
  • Wolska-Kuśnierz, B. Mikołuć, R. Motkowski, E. Bernatowska, Zespół PFAPA - wspólne wyzwanie dla pediatry, immunologa i laryngologa, Standardy Medyczne Pediatria, 2013  t. 10, s. 794-800.
  • Paczkowska, A. Wójtowicz, A. Malm, Wybrane aspekty farmakoterapii kandydoz, Farmacja Polska, 2010, t. 66, nr 8, s. 539-543.