Grypa jest ostrą, zakaźną chorobą wirusową o podobnym przebiegu do ciężkiego przeziębienia. I chociaż część objawów jest wspólna, są to dwie różne infekcje, których nie należy ze sobą mylić. Wokół grypy narosło wiele mitów, nieporozumień i ludowych mądrości niekoniecznie zgodnych z prawdą. Pora rozprawić się z najpopularniejszymi, błędnymi opiniami i informacjami na temat grypy. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: dlaczego grypa jest niebezpieczna, czy można ją leczyć witaminą C, czy niska temperatura wywołuje chorobę i czy szczepionki są skuteczne. Zaczynamy!
Grypa to tylko ciężkie przeziębienie?
Grypa i przeziębienie są chorobami wywoływanymi przez inne rodzaje wirusów, mają różny przebieg, a grypa jest obarczona groźnymi powikłaniami. W przypadku grypy sezonowej śmiertelność szacuje się na 0,1-0,5%, czyli umiera 1-5 na 1000 chorych osób, z czego 90% zgonów dotyczy osób po 60 r.ż. Jeszcze większą śmiertelnością odznacza się grypa pandemiczna, która występuje okresowo co kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Dane WHO wskazują, że w przeszłości w czasie pandemii zabijała nawet 20-50 milionów osób. W 1968 roku podczas pandemii grypy zmarło 2-3 miliony osób, a w 2009 grypa meksykańska zabiła 105 700 – 400 000 osób oraz dodatkowe 46 000 – 179 000 osób na skutek powikłań.
Wysoka śmiertelność to niejedyne zagrożenia. Równie niebezpieczne są powikłania, do których należą m.in.:zapalenie płuc, zaostrzenie przewlekłych chorób układu oddechowego, niewydolność oddechowa, zapalenie mięśnia sercowego, napady drgawkowe, zapalenie opon mózgowych, zapalenie mięśni, ostra niewydolność nereki wiele innych.
Witamina C chroni przed grypą?
Witamina C (kwas askorbinowy) wspiera działanie układu odpornościowego, ale jej działanie jest oparte na długoterminowymprzyjmowaniu najlepiej w postaci naturalnej w owocach i warzywach. Przegląd badan klinicznych z 60 lat wykazał, że nie ma związku pomiędzy przyjmowaniem dużych dawek witaminy C a skróceniem trwania czasu grypy oraz złagodzeniem objawów. Natomiast regularne przyjmowanie profilaktycznych dawek witaminy C może nieco skrócić czas trwania przeziębienia i wzmocnić układ odpornościowy. Największy wpływ witamina ma na ciężko trenujących sportowców uprawiających sporty zimowe; w ich przypadku kwas askorbinowy może zmniejszyć ryzyko przeziębienia o połowę.
Czy wyjście na zewnątrz z mokrymi włosami sprawi, że zachorujesz?
To popularny mit, który można usłyszeć w różnych wersjach, ale w każdej chodzi o to, że wyziębienie organizmu wywołuje grypę. To nieprawda, gdyż sama niska temperatura nie jest czynnikiem chorobotwórczym, są nim wirusy. Przebywanie w niskiej temperaturze nie spowoduje choroby, a w pewnych warunkach może wspomagać hartowanie organizmu np. poprzez morsowanie i regularne przyzwyczajanie ciała do zimna. Prawdą jest natomiast, że zbytnie wychłodzenie i przewianie organizmu powoduje obniżenie odporności, a to ułatwia działanie wirusom.
Stwierdzenie „zimno powoduje chorobę” jest błędne, ale istnieje związek pomiędzy wychłodzeniem i grypą, gdy jesteśmy już zarażeni wirusem lub przebywamy w pobliżu osoby chorej.
Grypa jest groźna tylko dla osób starszych?
Chociaż 90% przypadków śmiertelnych notuje się wśród osób po 60. roku życia, to jednak wcale nie jest tak, że młodsze osoby są całkowicie bezpieczne. Silny organizm młodego człowieka zazwyczaj jest w stanie poradzić sobie z grypą, ale nie zawsze. W przeszłości notowano pandemie grypy, w których to młode osoby i dzieci były głównymi ofiarami np., grypa hiszpanka. Szczególnie zagrożone są osoby o obniżonej odporności, z niedoborami odporności, a także pacjenci z chorobami przewlekłymi. Grypa stwarza duże ryzyko powikłań w przypadku pacjentów dotkniętych schorzeniami dróg oddechowych np. astmą, POChP oraz chorobami układu krążenia np. niewydolnością krążenia czy wrodzonymi wadami serca.
Grypę trzeba wyleżeć i leczyć rosołem oraz domowymi sposobami?
W przypadku lekkiego przeziębienia domowa kuracja zazwyczaj jest wystarczająca. Niestety grypa to zupełnie co innego, a leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne mogą być niewystarczające. Pomocny w leczeniu infekcji jest Febrisan®, lek zawierający paracetamol, fenylefrynę i witaminę C. Najskuteczniejsze są leki przeciwwirusowe dostępne na receptę. Powinny być zastosowane do 48 godzin od zachorowania, dlatego jeżeli podejrzewasz grypę, koniecznie udaj się do lekarza.
Grypę leczy się antybiotykami?
Antybiotyki są lekami przeciwbakteryjnymi i skuteczne są wyłącznie na choroby wywoływane przez bakterie. Tymczasem grypa jest chorobą wirusową. Stosowanie antybiotyków podczas grypy jest nie tylko nieskuteczne, ale wręcz niebezpieczne ze względu na możliwość osłabienia organizmu i zwiększenia ryzyka powikłań wywoływanych przez szczepy antybiotykooporne.
Mydła antybakteryjne zapobiegają grypie?
Podobnie jak w przypadku antybiotyków, stosowanie mydeł antybakteryjnych jest nieskuteczne, ponieważ nie działają one na wirusy. Jednakże mycie rąk i dbanie o higienę znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania. Zaleca się mycie rąk każdorazowo przed jedzeniem, po powrocie do mieszkania i po zetknięciu się z przedmiotami dotykanymi przez wiele osób (poręcze, klamki). Niestety wirusy często zawieszone są w powietrzu w aerozolach i przenoszą się drogą kropelkową, więc samo mycie rąk nie zabezpiecza w 100% przed zachorowaniem. Dla zwiększenia ochrony trzeba byłoby nosić maseczki na usta i nos, zapobiegające wnikaniu wirusa drogą oddechową.
Gorączkę należy głodzić?
Można spotkać się z opiniami, że podczas choroby należy stosować głodówki, które rzekomo pomagają w szybszym powrocie do zdrowia. To oczywista nieprawda. Owszem, podczas choroby zazwyczaj nie chce się jeść, ale organizm potrzebuje kalorii do walki z chorobą. Nie należy też przesadzać z jedzeniem; potrawy powinny być lekkostrawne, podawane w mniejszych porcjach z dodatkiem gotowanych warzyw. Bardzo ważne jest przyjmowanie dużej ilości płynów,gdyż organizm podczas gorączki szybko się odwadnia; warto pić herbatę z sokami owocowymi bogatymi w witaminy.
Grypa wywołuje dolegliwości żołądkowe?
Grypa jest chorobą górnych dróg oddechowych i rzadko daje objawy ze strony układu pokarmowego. Tzw. „jelitówka” lub grypa żołądkowa to inna choroba i wymaga odmiennego leczenia.
Szczepionka przeciw grypie ma niską skuteczność?
Wiadomo, że odmian wirusów grypy jest wiele, a te szybko mutują. Stąd przekonanie, że szczepionki na grypę są nieskuteczne. Jednak każdego roku produkowane są szczepionki przystosowane do szczepów, które w danym okresie są najbardziej aktywne. Szczepionki czterowalentne zawierają 4 antygeny 2 ze szczepów grypy typu A i 2 ze szczepu grypy B; charakteryzują się skutecznością ok. 40-70% w zależności od sezonu i grupy osób.
Lekceważenie niebezpieczeństw i wiara niemedyczne, niepotwierdzone naukowo sposoby leczenia, są przyczynami wielu tragedii. Nie narażaj się, nie wierz w mity – zadbaj o zdrowie swoje i swoich najbliższych. Zaszczep się na grypę, a gdy zachorujesz – udaj się do lekarza, tylko w ten sposób ograniczysz ryzyko ewentualnych powikłań oraz roznoszenia infekcji.
Źródła:
- Dr n. med. Ernest Kuchar, „Obalamy mity grypowe, fakty i mity grypa i szczepienia przeciw grypie”, wyd. Instytut Oświaty Zdrowotnej Fundacja Haliny Osińskiej, ISBN 978-83-937893-4-4, Warszawa 2014, https://gis.gov.pl/images/ep/obalamy_mity_grypowe_wyd_ii.pdf
- Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie, „Grypa 2017”, http://wsse.waw.pl/aktualnosci-i-komunikaty/aktualnosci/grypa-sezon-2016-2017
- dr med. Jacek Mrukowicz, prof. dr hab. med. Andrzej Gładysz, dr med. Piotr Sawiec, Grypa,:Interna Szczeklika: Podręcznik chorób wewnętrznych.” Medycyna Praktyczna, Kraków 2012: 2203–2209 , https://www.mp.pl/pacjent/grypa/grypasezonowa/79643,grypa
- dr med. Ernest Kuchar, „Czy witamina C podnosi odporność?”, portal mp.pl, https://www.mp.pl/pacjent/grypa/lista/80379,czy-witamina-c-podnosi-odpornosc
- Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH, „Szczepionka przeciw grypie”, http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/grypa/
Zobacz inne powiązane artykuły:
Przewianie szyi, paracetamol czy ibuprofen, zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, zatokowy ból głowy, okłady na gorączke, ból głowy przy kaszlu, objawy przewiania, dreszcze bez gorączki, domowe sposoby na gorączkę
Powrót do porad
