Zapalenie zatok to choroba, która może mieć różny przebieg. Czasami objawy są bardzo dokuczliwe, ale szybko mijają, innym razem dolegliwości są łagodne, ale chory boryka się z nimi przez wiele tygodni.
Zapalenie zatok to poważna choroba, chociaż bardzo wiele osób ją lekceważy. Początkowo niegroźny katar, ból głowy, trudności w oddychaniu, gorączka, czyli objawy typowe dla ostrego zapalenia zatok, mogą prowadzić do poważniejszych powikłań, w tym przewlekłego zapalenia zatok.
Przyczyny zapalenia zatok
Zapalenie zatok wywoływane jest przez zakażenia wirusowe, bakteryjne, rzadziej grzybicze. Do przyczyn choroby zaliczamy przede wszystkim nawracające lub niedoleczone infekcje górnych dróg oddechowych. Na problemy z zatokami bardzo często skarżą się alergicy, astmatycy oraz osoby z nieprawidłowościami anatomicznymi, np. skrzywieniem przegrody nosowej, przerostem migdałka gardłowego lub migdałków podniebiennych. Warto dodać również, że jedną z przyczyn zapalenia zatok może być nawet próchnica zębów.
Objawy pojawiają się zwykle w momencie, gdy w tkance wyścielającej zatoki dochodzi do procesu zapalnego. Wytwarza się wówczas wydzielina, zatykająca ujście zatok. Powietrze, które nie może znaleźć ujścia naciska na ściany zatok, przyczyniając się do bólu okolic twarzy lub głowy.
Ostre zapalenie zatok
Do ostrego zapalenia zatok dochodzi najczęściej nagle, bez wcześniejszych objawów. Charakterystyczny dla tej dolegliwości ból głowy (w szczególności w czole, powyżej brwi), niedrożność nosa, ból mięśni i gorączka mogą utrzymywać się nawet kilka tygodni. Dodatkowo pojawia się zwykle ropna wydzielina z nosa, łzawienie z oczu, ogólne osłabienie organizmu, a nawet problemy ze snem i powonieniem. Zwykle całkowite wyleczenie choroby następuje po 2-3 tygodniach.
Symptomy są bardzo podobne do grypy, co stwarza pewne trudności w prawidłowym zdiagnozowaniu ostrego zapalenia zatok. Niestety takie pomyłki często wiążą się z niewłaściwym leczeniem i rozprzestrzenianiem się infekcji, a nawet powikłaniami. Jeśli więc nie jesteśmy pewni, czy ujawniające się dolegliwości pochodzą z zatok, czy też spowodowane są inną chorobą, powinniśmy udać się do lekarza rodzinnego. Ostre zapalenie zatok poddane stosownej terapii może zostać całkowicie wyleczone.
Przewlekłe zapalenie zatok
Przewlekłe zapalenie zatok zwykle jest wynikiem niewyleczonego ostrego zapalenia lub często powtarzających się infekcji. Do przyczyn choroby przewlekłej zaliczane są również zmiany w błonie śluzowej, nadkażenia bakteryjne (głównie paciorkowcem i gronkowcem), a nawet inne nawracające infekcje wirusowe, w tym rynowirusami, wirusami grypy i paragrypy. Każda infekcja powodująca stan zapalny oraz obrzęk błony śluzowej nosa i zatok przynosowych może stopniowo przyczyniać się do nieprzyjemnych dolegliwości.
Objawy przewlekłego zapalenia zatok są niemal takie same jak w przypadku jego ostrej postaci. Zwykle jednak bywają nieco mniej dokuczliwe, ale trwają zdecydowanie dłużej. O stanie przewlekłym mówimy, gdy dolegliwości utrzymują się powyżej 10-12 tygodni lub dochodzi do częstych nawrotów ostrego zapalenia zatok — więcej niż 4 epizody w roku, trwające ponad 10 dni.
Zwykle dolegliwości towarzyszące przewlekłemu zapaleniu zatok nie uniemożliwiają codziennego funkcjonowania, ale choroba jest stosunkowo poważna i wymaga stosownego leczenia, dlatego też nie należy jej ignorować. W przebiegu schorzenia mogą następować okresy remisji i zaostrzeń, którym oprócz standardowych objawów mogą towarzyszyć również problemy z krtanią i oskrzelami.
Leczenie zapalenia zatok
W przypadku ostrego zapalenia zatok zaleca się wizytę u lekarza rodzinnego, który zdiagnozuje, czy choroba powstała w wyniku infekcji wirusowej (stan łagodny), też doszło do zakażenia bakteryjnego (powikłanie bakteryjne, stan cięższy). Wirusowe zapalenie zatok ustępuje po 4-5 dniach wraz z cofaniem się infekcji górnych dróg oddechowych. Stosuje się wówczas tzw. leczenie objawowe, łagodzące obrzęk śluzówki, ból zatok i głowy, gorączkę, kaszel itd. W przypadku bakteryjnego ostrego zapalenia zatok lekarz zwykle zaleca stosowanie antybiotyków przez okres 10-14 dni. Celem terapii antybiotykowej jest eliminacja zakażenia bakteryjnego i zapobieganie ewentualnym powikłaniom.
Pomocne w procesie leczenia bywają domowe metody, np. okłady z nasion gorczycy, kompresy z soli jodowo-bromowej czy maści rozgrzewające. Należy również stosować płukanie jamy nosowej roztworem izotonicznym NaCl (0,9% roztworu soli kuchennej). Dodatkowym wsparciem mogą być preparaty łagodzące objawy, np. przeciwbólowe oraz udrażniające przewody nosowe i zatoki przynosowe.
W przypadku poważniejszych lub utrzymujących się przez dłuższy czas problemów z zatokami niezbędna jest wizyta u laryngologa, który przeprowadzi kompleksową diagnozę, niekiedy kierując pacjenta na dodatkowe badania. W przypadku przewlekłego zapalenia zatok zwykle wykonywana jest endoskopia jamy nosowej. Jeśli nie ma możliwości wykonania endoskopii, zalecane jest leczenie glikokortykosterydami przez okres 4 tygodni. Współcześnie w leczeniu przewlekłego stanu schorzenia stosowana jest również technika mikrochirurgii wewnątrznosowej, której celem jest stworzenie warunków optymalnych do regeneracji błony oraz przywrócenie naturalnego połączenia zatok z jamą nosową dla prawidłowego odpływu wydzieliny.
Zobacz inne powiązane artykuły:
Przewianie szyi, paracetamol czy ibuprofen, zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, zatokowy ból głowy, okłady na gorączke, ból głowy przy kaszlu, objawy przewiania, dreszcze bez gorączki, domowe sposoby na gorączkę
Powrót do porad
