Wysoka gorączka, osłabienie organizmu, katar, a przede wszystkim ból gardła — to objawy charakterystyczne zarówno dla anginy, jak i zapalenia gardła. Jak rozróżnić dwie choroby o bardzo podobnych symptomach?
Angina, czyli ostre zapalenie migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła, charakteryzuje się objawami podobnymi do zapalenia gardła. Pacjenci zwykle mają problem z trafnym zidentyfikowaniem dolegliwości, dlatego warto skorzystać z porady lekarza, który postawi diagnozę i zaleci stosowną terapię.
Zapalenia gardła i angina — jakie są przyczyny dolegliwości?
Przyczyną zapalenia gardła u 90% pacjentów są wirusy. W przypadku anginy wina najczęściej leży po stronie bakterii, zwykle paciorkowców z grupy A — Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowca ropotwórczego. Nieco rzadziej chorobę powodują inne bakterie, takie jak gronkowce, dwoinki zapalenia płuc (pneumokoki), pałeczka grypy (Haemofilus influenzae), Escherichia coli, flora mieszana. Nie tylko bakterie mogą wywoływać anginę. Niekiedy dolegliwości mogą pojawić się w wyniku infekcji wirusowej, a nawet grzybiczej.
Zapalenia gardła i angina — jak dochodzi do zarażenia?
Obie choroby są zakaźne. Najczęściej do zakażenia dochodzi drogą kropelkową poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą (np. gdy chory kicha lub kaszle w naszej obecności), przez wspólne spożywanie pokarmów lub płynów (np. korzystanie z tych samych sztućców, szklanek, kubków). Drobnoustroje można „załapać” też poprzez pocałunek z osobą zainfekowaną.
U dorosłych najczęściej powodem jest infekcja wirusowa, natomiast u dzieci bakteryjna, prowadząca do anginy. Na anginę najbardziej podatne są dzieci w wieku 5-10 lat.
W klimacie umiarkowanym najliczniejsze przypadki anginy i zapalenia gardła występują późną jesienią, zimą i wiosną. Warto jednak pamiętać, że do zakażenia może dojść nawet latem, gdy jest gorąco. Naczynia w gardle są wówczas rozszerzone, a miejscowe oziębienie tkanek, np. podczas jedzenia lodów, powoduje ich skurcz. Wskutek niedokrwienia śluzówka wyścielająca gardła jest bardziej podatna na ataki chorobotwórczych drobnoustrojów, ponieważ jej mechanizmy obronne są osłabione.
Okres inkubacji anginy wynosi od 24 do 72 godzin. Co ciekawe, bakterie wywołujące chorobę, mogą żyć w organizmie w tzw. uśpieniu. W organizmie ludzkim naturalnie przebywa bardzo wiele różnorodnych bakterii. Gdy zdrowie nam dopisuje, nie powodują one żadnych groźnych dolegliwości. Jeśli jednak organizm jest przemęczony, na zewnątrz panują niekorzystne warunki atmosferyczne, występują przewlekłe choroby lub świeżo przebyte zakażenia wirusowe, bakterie ochoczo wykorzystują chwilową słabość i atakują np. migdałki podniebienne. Mechanizm ten fachowo nazywa się autozakażeniem.
W przypadku ostrego zapalenia gardła wywołanego przez wirusy okres wylęgania, czyli czas od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów, wynosi od 1 do 6 dni, natomiast okres zakaźności trwa od 1 do 3 dni przed pojawieniem się objawów i nawet do 3 tygodni po chorobie.
Główne objawy anginy
Objawy anginy występują nagle i są intensywne. Pojawia się charakterystyczny „malinowy” wygląd migdałków i łuków podniebiennych gardła. Głównym symptomem anginy jest powiększenie pierścienia gardłowego Waldeyera, w którego skład wchodzi migdałek gardłowy i językowy, migdałki trąbkowe i podniebienne, pojedyncze grudki chłonne w błonie śluzowej. W zagłębieniach migdałków (tzw. kryptach) pojawia się włóknikowy wysięk. Węzły chłonne w obrębie szyi mogą być powiększone i bolesne w dotyku. Warto dodać, że w przypadku ostrego zapalenia gardła choroba nie ma tak dużego odczynu w obrębie węzłów chłonnych. Nie obserwuje się też aż tak wysokiej gorączki.
Do innych objawów anginy zaliczamy:
- charakterystyczny dla anginy ropny nalot na migdałkach i pobliskich śluzówkach
- wysoka gorączka, nawet do 39°C, której towarzyszą dreszcze i ogólne rozbicie; u dzieci mogą pojawić się nudności i wymioty
- nieżyt nosa
- drażliwość
- jadłowstręt
Główne objawy zapalenia gardła
W przypadku wirusowego zapalenia gardła objawy narastają stopniowo. Początkowo chorobie towarzyszą stosunkowo subtelne dolegliwości, które z czasem przyczyniają się do poważnego dyskomfortu. Przede wszystkim pojawia się zaczerwienienie tylnej ściany gardła i łuków podniebiennych. Migdałki są przekrwione i rozpulchnione. Może pojawiać się surowiczy wysięk. Nie występuje jednak charakterystyczny dla anginy biały nalot na migdałkach. Przy zapaleniu gardła najczęściej pojawiają się również inne symptomy, takie jak np.:
- ból mięśni i stawów
- ból głowy
- zapalenie spojówek
- nieżyt nosa
- suchy kaszel
- chrypka
- powiększenie węzłów chłonnych
- temperatura ciała może być nieznacznie podwyższona lub w normie
Jak odróżnić anginę od zapalenia gardła?
Dla podjęcia stosownego leczenia kluczowe jest właściwe zidentyfikowanie specyfiki choroby oraz jej przyczyn. W przypadku podobnych objawów oprócz wywiadu i badania przedmiotowego można wykonać posiew wymazu z gardła i migdałków (niestety na wyniki badania zwykle dość długo się czeka) lub specjalne szybkie testy na obecność antygenu paciorkowca beta-hemolizującego z grupy A (PBHA). Jeśli wynik szybkiego testu jest dodatni, mamy do czynienia z zakażeniem bakteryjnym. U dzieci dodatkowo można wykonać posiew.
W większości przypadków lekarzowi wystarczy szczegółowa analiza objawów oraz dokładne zbadanie pacjenta. Pewnym objawem, który odróżnia anginę od wirusowego zapalenia gardła, jest obecność czopów ropnych w kryptach migdałków. Charakterystyczny ropny nalot to typowy symptom zakażenia paciorkowcami. W przypadku anginy objawy występują nagle i towarzyszy im wysoka gorączka, natomiast przy zapaleniu mamy do czynienia z narastającymi dolegliwościami, a temperatura ciała wcale nie musi być podwyższona.
Zapalenia gardła i angina — leczenie
Właściwe rozpoznanie choroby pozwala na dobranie stosownego leczenia. W przypadku wirusowego zapalenia gardła zwykle wystarczają leki przeciwzapalne. Gardło powinno być odkażane poprzez regularne płukanie, np. roztworem soli kuchennej, roztworem soli oczyszczonej, naparem z kurkumy lub gotowymi preparatami dostępnymi w aptece bez recepty. Ból gardła mogą złagodzić też tabletki do ssania. Z pozostałymi dolegliwościami, takimi jak m.in. ból głowy i mięśni czy gorączka, można radzić sobie, sięgając po stosowne leki — przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.
W przypadku anginy lekarze najczęściej zalecają stosowanie antybiotyku. Tę chorobę należy potraktować poważnie, ponieważ nieleczona może prowadzić do niebezpiecznych powikłań. Najpoważniejsze z nich to posocznica odmigdałkowa, gorączka reumatyczna (która w efekcie może prowadzić nawet do nabytej wady serca), popaciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek. Do częstych, ale nieco mniej niebezpiecznych powikłań, należą zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok obocznych nosa, węzłów chłonnych i ropień okołomigdałkowy.
Zobacz inne powiązane artykuły:
Przewianie szyi, paracetamol czy ibuprofen, zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, zatokowy ból głowy, okłady na gorączke, ból głowy przy kaszlu, objawy przewiania, dreszcze bez gorączki, domowe sposoby na gorączkę
Powrót do porad
