Ból gardła to bardzo częsta przypadłość zdrowotna, której doświadczył niemal każdy. Istnieją różne rodzaje bólu gardła, a leczenie musi być dobrane adekwatnie do przyczyn, które spowodowały dolegliwości.
Ból gardła wywoływany jest przez trzy główne czynniki: wirusy, bakterie i grzyby. To te infekcje sprawiają, że gardło boli, jest zaczerwienione, suche, mamy problemy z przełykaniem i mówieniem. Oprócz bólu zwykle ujawniają się też inne objawy. To właśnie na ich podstawie możemy zidentyfikować przyczynę problemów i podjąć stosowne leczenie.
Ból gardła spowodowany infekcją wirusową
Najczęstszą przyczyną bólu gardła są infekcje wirusowe. Głównymi patogenami przyczyniającymi się do dolegliwości są enterowirusy i adenowirusy, które odpowiadają m.in. za spadek odporności organizmu w niesprzyjających warunkach atmosferycznych, czyli np. podczas przesilenia czy zmiennej pogody. Z tego też powodu szczyt zachorowań na infekcje wirusowe przypada na okres jesienno-zimowy oraz wczesnowiosenny. Wówczas właśnie nasz układ odpornościowy jest szczególnie przeciążony i osłabiony, a w powietrzu wzrasta liczba szkodliwych drobnoustrojów.
Wirusy, przyczyniające się do bólu gardła, przenoszone są drogą kropelkową, dlatego bardzo łatwo można się nimi zarazić. Do zakażenia dochodzi najczęściej, gdy wdychamy powietrze, w którym znajdują się drobnoustroje chorobotwórcze. Kiedy przedostaną się ciała człowieka, natychmiast atakują błonę śluzową wyściełającą górne drogi oddechowe.
Jakie są objawy infekcji wirusowej gardła?
Oprócz uporczywego bólu gardła, który może być mniej lub bardziej intensywny i utrudniający przełykanie czy mówienie, pojawia się też szereg innych objawów, świadczących infekcji wirusowej, takich jak m.in.:
- zaczerwieniona i przekrwiona błona śluzowa
- rozpulchnione i przekrwione migdałki
- niewielkie pęcherzyki z płynem pojawiające się na migdałkach (tzw. wysięk surowiczy, charakterystyczny dla infekcji wirusowej)
Są to objawy charakterystyczne dla infekcji wirusowej. Przede wszystkim dzięki nim jesteśmy w stanie rozróżnić wirusowe zapalenie gardła od bakteryjnego.
Jak przebiega infekcja wirusowa gardła?
Jak już zostało wspomniane, do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową. To właśnie w ten sposób do naszych dróg oddechowych przedostają się wirusy. Przebieg infekcji jest różny w zależności m.in. od indywidualnych uwarunkowań organizmu czy zastosowanej terapii. Najczęściej w pierwszej kolejności pojawia się właśnie ból gardła. Czasem infekcja rozwija się bardzo szybko, powodując nasilone objawy, innym razem powoli, a obrzęk, przekrwienie śluzówek i towarzyszący im ból gardła może wystąpić dopiero po kilku dniach od zakażenia. W każdym przypadku jednak można wcześniej zadbać o to, by zmniejszyć uciążliwość objawów i zminimalizować proces rozprzestrzeniania się infekcji w organizmie.
Jak leczyć ból gardła spowodowany wirusami?
W przypadku wszelkiego rodzaju infekcji wirusowych najważniejsza jest zasada „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Należy więc przez cały rok zabiegać o podniesienie ogólnej odporności organizmu m.in. poprzez zdrową dietę i regularne ćwiczenia fizyczne. Jeśli jednak wirusy zaatakują organizm i pojawi się uporczywy ból gardła, warto sięgnąć po leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, np. zawierające w swoim składzie paracetamol. Można też sięgnąć po pastylki do ssania lub aerozole, które nie tylko działają lekko znieczulająco i odkażająco, ale również nawilżają śluzówkę gardła. Przy mniej dotkliwym bólu sprawdzają się domowe sposoby, np. płukanki roztworem soli kuchennej, sody oczyszczonej lub naparem z kurkumy.
Ból gardła spowodowany infekcją bakteryjną
Infekcja bakteryjna, której towarzyszy ból gardła, najczęściej spowodowana jest przez paciorkowce, znacznie rzadziej mamy do czynienia z innymi bakteriami np. gronkowcami. Co ważne, dolegliwości bakteryjne najczęściej rozwijają się jako wtórne zakażenie wcześniejszych niedoleczonych infekcji wirusowych.
Jakie są objawy infekcji bakteryjnej gardła?
Oprócz intensywnego bólu gardła pojawiają się też inne objawy, które są charakterystyczne dla infekcji bakteryjnej:
- bardzo ciemne, malinowe zabarwienie błony śluzowej gardła
- na tylnej ścianie gardła może pojawić się treść ropna
- przekrwione migdałki z białym nalotem
- obrzęknięty języczek w gardle
- szary nalot na języku
- powiększone okoliczne węzły chłonne
- bardzo często podwyższona temperatura ciała, dreszcze
- osłabienie organizmu
- bólowi gardła u dzieci często towarzyszą wymioty
Dolegliwości tego rodzaju stanowią symptomy rozwijającej się anginy, dlatego nie należy ich bagatelizować. Najlepiej udać się do lekarza, ponieważ bardzo często konieczne jest zastosowanie antybiotyków.
Jak przebiega infekcja bakteryjna gardła?
Zapalenie gardła o etiologii bakteryjnej zwykle wiąże się z silniejszymi objawami i trudniejszym przebiegiem niż zapalenie wirusowe. Dolegliwości pojawiają się gwałtownie, a w najpoważniejszych przypadkach (szczególnie u dzieci) może być konieczne leczenie szpitalne. Ból gardła zwykle pojawia się po 1-4 dniach od zakażenia.
Jak leczyć ból gardła spowodowany bakteriami?
Z infekcją bakteryjną należy udać się do lekarza. Jeśli specjalista stwierdzi u pacjenta anginę, niezbędne będzie podanie antybiotyku. Objawy bakteryjnego zapalenia gardła należy potraktować poważnie, ponieważ mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak m.in. zapalenie ucha środkowego, zapalenia zatok, ropnia okołomigdałkowego czy gorączki reumatycznej.
Niekiedy ból gardła i towarzyszące mu objawy nie ustępują pomimo zastosowanego antybiotyku. Wówczas powinno się wykonać wymaz z gardła i zbadać, jakiego rodzaju drobnoustroje są odpowiedzialne za dolegliwości. Może bowiem istnieć podejrzenie mononukleozy, czyli choroby wywołanej przez wirus, ale często mylonej z anginą.
Ból gardła spowodowany infekcją grzybiczą
Ból gardła spowodowany infekcją grzybiczą jest zdecydowanie rzadszą przypadłością niż zapalenie gardła wirusowe czy bakteryjne. Najczęściej przyczyną są patogeny z rodzaju Candida. Infekcja grzybicza może powstać w wyniku osłabienia organizmu lub zbyt długiej antybiotykoterapii. Przykładowo, jeśli wcześniej pacjent przez długi czas stosował antybiotyki, mogły one spowodować „wyjałowienie” śluzówki jamy ustnej do tego stopnia, że normalnie bytujące tam grzyby stają się niebezpieczne dla organizmu i mogą prowadzić do powstawania stanów zapalnych, obejmujących nie tylko gardło, ale również jamę ustną i migdałki.
Jakie są objawy infekcji grzybiczej gardła?
Grzybicze zapalenie gardła może mieć charakter ostry lub przewlekły. Oprócz bólu gardła pojawiają się inne, typowe dla schorzenia dolegliwości, takie jak m.in.
- uczucie bólu, pieczenia i suchości w gardle
- zaczerwienienie gardła
- biały nalot na migdałkach oraz ścianie gardła
- może występować wysoka temperatura ciała
- niekiedy pojawia się suchy kaszel
- osłabienie organizmu i brak apetytu
- u niemowląt grzybicze zapalenie gardła i jamy ustnej sprawia, że na błonie śluzowej jamy ustnej pojawiają się tzw. pleśniawki, czyli biało-szary nalot
Warto dodać również, że w przypadku grzybiczego zapalenia gardła o charakterze przewlekłym węzły chłonne mogą być powiększone, ale nie w każdym przypadku. Dodatkowo przy uciskaniu migdałków pojawia się ropa, a łuki podniebienne są przekrwione.
Jak przebiega infekcja grzybicza gardła?
Infekcja grzybicza gardła raczej nigdy nie pojawia się nagle. Zazwyczaj wcześniej chorzy doświadczają innych chorób, np. wirusowego lub bakteryjnego zapalenia gardła. Dopiero wówczas, gdy organizm jest osłabiony, uaktywniają się grzyby. Aby podjąć stosowne leczenie, niezbędne jest prawidłowe rozpoznanie przyczyny bólu gardła. Najczęściej konieczne jest pobranie próbki ze ściany gardła i migdałków podniebiennych. Wykonywany jest także posiew mikologiczny.
Chorzy zwykle nie są w stanie samodzielnie stwierdzić zapalenia grzybiczego wyłącznie po bólu gardła czy zaczerwienieniu. Dopiero gdy pojawia się biały nalot na ścianie gardła, migdałkach podniebiennych i ścianach jamy ustnej i języku, podejrzenia padają właśnie na zakażenie grzybicze. Zaleca się jak najwcześniejszą wizytę u lekarza laryngologa.
Jak leczyć ból gardła spowodowany grzybami?
Leczenie infekcji spowodowanej grzybami najczęściej odbywa się poprzez miejscowe stosowanie preparatów przeciwgrzybiczych, takich jak nystatyna, chlorchinaldina czy kwas borny w postaci płukanek lub pastylek do ssania. Niekiedy zalecane są także leki przeciwgrzybicze działające ogólnoustrojowo.
Zobacz inne powiązane artykuły:
Przewianie szyi, paracetamol czy ibuprofen, zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, zatokowy ból głowy, okłady na gorączke, ból głowy przy kaszlu, objawy przewiania, dreszcze bez gorączki, domowe sposoby na gorączkę
Powrót do porad
